Toksoplazmoza jest chorobą niebezpieczną dla kobiet w ciąży.Bardzo często jeśli u ciężarnej stwierdza się zarażenie toksoplazmozą wini się za to obecność kota w domu. Co jednak jeśli dana kobieta nigdy w życiu nie posiadała kota? No właśnie, najważniejsza jest wiedza i świadomość przyszłych mam aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i dziecku. Postaramy się pokrótce opisać co tak naprawdę jest niebezpieczne a co nie. Zapraszamy do lektury.Toksoplazmoza jest najbardziej rozpowszechnioną pasożytniczą zoonozą na świecie.
Toxoplasma gondii to wewnątrzkomórkowy pasożyt który pełen cykl rozwojowy przechodzi tylko u kotowatych. W jelitach kota dochodzi do rozmnażania i cykl ten kończy się wydaleniem wraz z kałem oocyst wielkości 10-13 mikrometrów. Oocysta jest nieinwazyjna w momencie wydalenia (nie jest możliwe zarażenie się taka oocystą), sporulacja- dojrzewanie oocyst trwa 2-5 dni w optymalnych warunkach i zachowują one zdolność do zarażenia przez wiele miesięcy. W pełni wysporulowane oocysty są zdolne do zasiedlenia nowego organizmu po połknięciu przez każde stałocieplne zwierzę. Tak więc każde zwierzę może stać się żywicielem przypadkowym w którego organizmie pasożyt rośnie namnaża się ale nie może zakończyć swoje cyklu życiowego, można powiedzieć że takie zwierzę staje się nosicielem.
Ludzie mogą zarażać się poprzez zjedzenie wysporulowanej oocysty pochodzącej z kału zarażonego kota, bądź zjedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa od zwierząt które są nosicielami cyst T.gondii lub niedokładnie umytych owoców i warzyw.
Koty najczęściej zarażają się zjadając upolowane gryzonie i ptaki lub surowe mięso i narządy wewnętrzne zwierząt zawierające tkankowe postacie pasożyta.
Siewcami oocyst są młode koty u których dochodzi do rozmnażania pasożytów w jelitach. Koty wydalają oocysty 3-10 dni po zjedzeniu zarażonej myszy lub mięsa, lub po 19-48 dniach gdy dojdzie do zarażenia oocystą z kału innego kota.
U dorosłych kotów które miały wcześniej kontakt z pasożytem pojawia się odporność, brak jest objawów klinicznych zarażenia lub są bardzo niespecyficzne i nie występuje u nich stadium jelitowe- nie dochodzi do siewstwa oocyst z kałem.
Objawy kliniczne ( gorączka, brak apetytu, ból brzucha, stan zapalny w oku) mogą pojawić się w przypadku osłabienia odporności gdy kot choruje na choroby wirusowe takie jak FeLV- białaczka kocia , lub FIV (wirus niedoboru immunologicznego).Jednak nawet w tych przypadkach rzadko dochodzi do wydalania oocyst z kałem.
Obecność przeciwciał w krwi u kota jest dowodem kontaktu z pasożytem w przeszłości, stan ten jest gwarancją że kot nie stanowi zagrożenia dla domowników, pod warunkiem ze pozostaje w dobrej kondycji zdrowotnej i na pewno będzie bezpieczniejszym towarzyszem niż zwierzę które nigdy nie miało kontaktu z pierwotniakiem.
Pies nie stanowi żadnego zagrożenia dla człowieka,kot natomiast tylko wtedy gdy sieje oocysty. Stwierdzenie oocyst w kale kota ( poprzez badanie kału) jest wskazaniem do leczenia kota!Terapia nie jest kłopotliwa, należy podawać lekarstwo i regularnie czyścić kuwetę i co 2 dni wyparzać wrzątkiem.
Co robić aby koty nie stanowiły zagrożenia ?
- nie pozwalać kotu polować na gryzonie i ptaki
- codziennie opróżniać kuwetę
- nie karmić kotów surowym mięsem, podawać tylko pokarm puszkowany , sucha karmę lub mięso poddane obróbce termicznej
U ludzi przy pierwszym kontakcie z pasożytem dorosły zdrowy człowiek doświadcza krótkiej choroby z objawami grypopochodnymi- gorączka, bóle mięśniowe, powiększenie węzłów chłonnych, ból gardła itp. Ta sama inwazja jest bardzo groźna u osób z osłabionym układem odpornościowym ( AIDS, lub po przeszczepach) , największe ryzyko dotyczy płodów ludzkich - ryzyko poronień lub wad wrodzonych.Zagrożone są jedynie płody matek które wcześniej nie miały kontaktu z pasożytem a do pierwszego zarażenia doszło właśnie podczas ciąży.
Kobiety nie posiadające przeciwciał powinny zachować szczególną ostrożność podczas ciąży :
- nie jeść surowego mięsa,
- bardzo! dokładnie myć warzywa i owoce
- pozostawić innym osobom sprzątanie kocich kuwet lub zakładać do tego celu rękawiczki
- dokładnie myc deskę, naczynia i ręce, ciepłą wodą z detergentem po kontakcie z surowym mięsem
- używać rękawic przy każdej pracy w ogrodzie i kontakcie z ziemią
- nie pić niepasteryzowanego mleka koziego i unikać kontaktu z nowo narodzonymi koźlętami i jagniętami
Zdrowy kot nie stanowi zagrożenia dla ludzi!
Więcej informacji dostępne w gabinecie.
Piśmiennictwo:
Parazytologia weterynaryjna” D.D Bowman
A.Dobrzańska A.Niezgoda „Toxoplazmoza wrodzona-rozpoznawanie i leczenie.”
www.zoonozy.pl
www.esccap.org